 |
| (Ο πολυποίκιλος κόσμος της ασήμαντης πέτρας…) |
του Παναγιώτη Βελτανισιάν*
Το τοπίο του Πέρανι σηματοδοτείται από τις αναβαθμίσεις με τις ξερολιθιές και αναμφισβήτητα μαζί με τον μεσαιωνικό του ελαιώνα αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία του. Με τις αναβαθμίδες αυτές συγκρατήθηκε το λιγοστό χώμα στα επικλινή εδάφη της περιοχής, αξιοποιήθηκε αυτό με την καλλιέργεια της ελιάς και έτσι το τοπίο μετατράπηκε με το πέρασμα του χρόνου, με θαυμαστή υπομονή και σοφία, στις μικρές αυτές καλλιεργήσιμες πεζούλες.
Η εκτεταμένη αυτή ανθρώπινη επέμβαση στο φυσικό περιβάλλον των νησιωτικών περιοχών στηρίχθηκε στην κοπιώδη προσπάθεια των ανθρώπων και υποδηλώνει αναπτυγμένες παραδοσιακές γνώσεις τοπογραφίας και υδρογραφίας, σοφή αξιοποίηση του προσφερόμενου φυσικού χώρου και κυρίως ορθολογική χρήση της πέτρας που μαζευόταν από το καθάρισμα των χωραφιών. Έτσι, η δημιουργία των αναβαθμίδων με το χτίσιμο των ξερολιθιών συνιστά τον πλέον παλιό και αποτελεσματικό τρόπο ανακύκλωσης υλικού.
Εκτός από τη συγκράτηση του χώματος από τη βροχή, οι πεζούλες έχουν εξελιχθεί σ` έναν αξιόλογο βιότοπο φυτών και ζώων. Στους πέτρινους αυτούς τοίχους επικρατούν ακραίες συνθήκες ζωής, αφού υπάρχει η έλλειψη άφθονου νερού, κυριαρχούν σημαντικές διακυμάνσεις στη θερμοκρασία καθώς και διαρκής έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Φυτά που συναντά κανείς στις ξερολιθιές είναι τα βρύα, οι λειχήνες, τα αγριόχορτα, οι κρεμμύδες (μπόσκες), αμάραντα, τα σφοδέλια. Από ζωύφια βρίσκει κάποιος αράχνες, μυρμήγκια, σαλιγκάρια, φίδια και σαύρες. Η απουσία, μάλιστα, αρμού (συνεκτικού ασβεστοκονιάματος) μεταξύ των πετρών δημιουργεί διόδους αερισμού και δροσιάς, με αποτέλεσμα να γίνεται περισσότερο βιώσιμη η διαβίωσή τους.
Τέλος, χρειάζεται να επισημανθεί πως η κατασκευή των αναβαθμίδων χάνεται στα βάθη των αιώνων και τοποθετείται αρκετά πριν από τον ΣΤ’ αιώνα μ.Χ. Επομένως, όσον αφορά το Πέρανι, πρέπει η κατασκευή τους να συνδεθεί χρονολογικά με τον βυζαντινό οικισμό που υπήρχε στην ενδοχώρα της κοιλάδας, αλλά και με αυτόν που ερείπιά του υπάρχουν πάνω στη νησίδα του Πέρανι.
*Ο Παναγιώτης Βελτανισιάν είναι φιλόλογος και λαογράφος.
freethinkingisland.wordpress.com